The Waterboys: "This Is The Sea"

26/07/2017

Κατηγορία: Art Rock

8322

Οι Waterboys, το ηλεκτροφόρο, folk-rock γκρουπ, ιδρύθηκε το 1983 από τον σπουδαίο Σκωτσέζο μουσικό Mike Scott μαζί με τον σαξοφωνίστα Anthony Thistlethwaite. Με τα μέλη του να προέρχονται από την Αγγλία, την Ιρλανδία, τη Σκωτία και την Ουαλία και με μία καθαρά κέλτικη ψυχή.

 

Tο συγκρότημα που δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ να εκπροσωπήσει συγκεκριμένο μουσικό ρεύμα, περιστρεφόταν γύρω από τις αναζητήσεις του Scott, από την ιρλανδική φολκ μουσική στη mainstream ροκ, τη gospel και την country και πάλι πίσω σε παραδοσιακές καταβολές. Και όπως εξάλλου έχει δηλώσει και ο Scott, από τους Waterboys καλύτερα να περιμένεις περιμένεις το αναπάντεχο.   

«Επικό», «στιγμή ορόσημο» για το συγκρότημα χαρακτηρίστηκε το τρίτο άλμπουμ του, το This Is The Sea, που κυκλοφόρησε στις 16 Σεπτεμβρίου του 1985, φτάνοντας μέχρι τη θέση 37 στο Top 40 UK album chart. Ακόμη και ο Bono (των U2) υποκλίθηκε συμπεριλαμβάνοντάς το στην προσωπική του top ten λίστα. Και τούτο διότι ο Mike Scott, ο κύριος συνθέτης, στιχουργός, παραγωγός και (ούτως ή άλλως) αρχηγός του σχήματος, εδώ μεγαλούργησε. Απελευθερωμένος εν μέρει από το βάρος της παραγωγής (το οποίο μοιράστηκε με τους John BrandMick Glossop και Karl Wallinger), καταφέρνει να μετουσιώσει όλες τις νεανικές μουσικές φιλοδοξίες του με επιρροές από Velvet Underground, Van Morrison και Steve Reich, βάζοντας εύστοχα και λίγες πινελιές από Dylan, Prince (σύμφωνα μάλιστα με ανεπιβεβαίωτες φήμες θέλουν τον τελευταίο να έχει συμβάλει στο άλμπουμ) αλλά και από τα πανκ χρόνια του.
Ένα και μόνο άκουσμα και των εννέα κομματιών του δίσκου αρκεί για να πείσει ότι  πρόκειται για ένα μουσικό έργο αντισυμβατικό, με το πάθος να ξεχειλίζει από τα αυλάκια του. Θεατρικό, μελοδραματικό, «υπερβολικό», αλλά και έντονα νοσταλγικό το άλμπουμ θα μπορούσε άνετα να χαρακτηριστεί ένα είδος ροκ όπερας. Πολυεπίπεδος ο ήχος, φτάνει σε ένα μελωδικό αποκορύφωμα και καταλήγει στη πιο φιλόδοξη προσπάθεια του δημιουργού του, καθιστώντας τις όποιες ατέλειές του αυτόματα συγχωρήσιμες.
 
 

Οι θεματικές του καλύπτουν διαχρονικά ζητήματα, όπως είναι η πνευματικότητα (βλ. "Spirit", "The Pan Within"), ο έρωτας ("Trumpets"), το περιβάλλον (“Don’t Bang the Drum”), η πολιτική ("Old England"), οι φιλοσοφικές αναζητήσεις (“This is the Sea”). Όλα αυτά διαπνέονται από έναν ρομαντισμό που σπάνια συναντάμε στην εμπορική μουσική και δένουν παράξενα σε μια μυστηριακή αλληλουχία αφήνοντας τις περιγραφόμενες καταστάσεις να αναδυθούν σαν ένα παλιό, ξεχασμένο ναυάγιο.
Το ιδιαιτέρως ατμοσφαιρικό, με οικολογικές ευαισθησίες Don't Bang the Drum", ανοίγει τον δίσκο γρατζουνώντας τις αισθήσεις με τον εξαίρετο παλμό που μεταδίδει θέτοντας ερωτήματα του τύπου: “Well here we are in a special place / What are you gonna do here?”.
 

 

Το καθόλα ποιητικό Whole of The Moon που ακολουθεί, ως μια ΄80’s εκδοχή του “My My Hey Hey” του Neil Young και ίσως το πιο γνωστό κομμάτι των Waterboys, σίγουρα όμως το πιο πετυχημένο της καριέρας τους, κυκλοφόρησε ως σινγκλ 12 ιντσών κι έφτασε έως τη θέση 28 του UK chart. Από τότε έχει επανακυκλοφορήσει άλλες 4 φορές, συμπεριλαμβανομένης και της ένταξής τους στο remastered άλμπουμ το 2004 και βραβεύτηκε το 1991 με το βραβείο Ivor Novello. Όπως και στο πρώτο σίνγκλ των Waterboys "A Girl Called Johnny", βασική αναφορά και πηγή έμπνευσης είναι μια φιγούρα από τον χώρο του φανταστικού, όπως την αντιλαμβάνεται ο Scott, σε αντιδιαστολή με τη βασική θεματική του κομματιού ("I saw the rain dirty valley/You saw Brigadoon/I saw the crescent/You saw the whole of the moon).
 
Το θρησκευτικό «ποίημα» Spirit με απλά μουσικά όργανα και μέσα από τη σύντομη διάρκειά του (λιγότερο από δύο λεπτά) υπηρετεί τον σκοπό του: να εξυμνήσει το σθένος του ανθρώπινου πνεύματος.
 

 

 
Στο “The Pan Within", με κεντρική ιδέα τον αρχαίο Έλληνα Θεό Πάνα (όπως και στο The Return of Pan" από το άλμπουμ Dream Harder) εμφανίζεται για πρώτη φορά το χαρακτηριστικό βιολί του Ιρλανδού Steve Wickham, του μουσικού με την πλέον καίρια συμβολή στα επόμενα μουσικά βήματα του συγκροτήματος. Το σόλο της κιθάρας ήταν μια ακόμη αυτοσχέδια στιγμή που επιδεχόταν διαρκώς βελτίωσης από live σε live. Στους στίχους του που στην πραγματικότητα ποτέ αποτυπώθηκαν ως σκόρπιες σκέψεις χωρίς ποτέ ουσιαστικά να γραφούν, συναντάμε τεχνικές διαλογισμού ("Close your eyes /Breathe slow/And we'll begin") και λάγνα σεξουαλικά υπονοούμενα με έναν επικό τρόπο που (όχι άδικα) το κατέστησαν ένα από τα πλέον κλασικά κομμάτια των Waterboys.
Παραφράζοντας τον James Joyce ("Old England is dying") και ποιήματα του Yeats, o Scott με το "Old England" εκφράζει την αηδία του για τη νέα τάξη πραγμάτων στην Αγγλία που γαλούχησε η Θατσερική πολιτική («Still he sings an empire song/Still he keeps his navy strong/and he sticks his flag where it ill belongs/Old England is dying»). Απόγνωση, κατήφεια, απαισιοδοξία τα χαρακτηριστικά της που ώθησαν ολοένα και περισσότερους νέους στα ναρκωτικά.
 

Τα Be My Enemy and Medicine Bow σε μπλουζ ρυθμούς είναι δύο ποπ κομμάτια κέλτικου χαρακτήρα. Η μουσική χωρίς περίτεχνα τεχνάσματα, με μαλακές κιθάρες και το πιάνο να κυριαρχεί. Οι στίχοι μεταφέρουν τα μηνύματά τους με τόσο απλό τρόπο που θα μπορούσε να κατανοήσει κι ένας δεκατετράχρονος.
Η ερωτική σύνθεση Trumpets παραπέμποντας στο “I'm Only Sleeping" των Beatles,  ήταν το πρώτο κομμάτι που γράφτηκε για το άλμπουμ, την άνοιξη του 1984 κι επίσης το πρώτο από αυτή τη δουλειά που παίχτηκε live. Παρά την πλήρη απουσία τρομπέτας, ο Scott εύστοχα παραλληλίζει με αυτό το πανάρχαιο όργανο την αίσθηση που αφήνει η αγάπη. Ο δυνατός, καθαρός ήχος του δύσκολα περνά απαρατήρητος, κατακλύζοντας την ακοή με τον πλέον άμεσο τρόπο και διεγείροντας στο μέγιστο τις αισθήσεις, όπως δηλαδή ακριβώς συμβαίνει και με τα αληθινά συναισθήματα.


Tο ομότιτλο τρακ του δίσκου This is the Sea, με ξεκάθαρες επιρροές από Van Morisson, απλώνεται με μια περίεργη διάρκεια που μοιάζει μακρύτερη της πραγματικής. Στιχουργικά γίνεται ένα κήρυγμα υπό τη μορφή διήγησης για την αιώνια πάλη που γίνεται στο μυαλό, ανάμεσα στο βόλεμα του μια από τα ίδια και της ανάγκης για νέες εμπειρίες. Και μέσα από μια μυστικιστική διαδρομή, βγαίνει η διδαχή ότι μονόδρομος είναι η προς τα εμπρός πορεία, απελευθερωμένη από το σκουριασμένο παρελθόν (“You wanna turn your back/on your soulless daysnce you were tethered, now you are free). Σε κάθε περίπτωση, έτσι θα έρθει και η όποια προσωπική εξέλιξη κρατώντας τελικά στο νου ότι But that was the river/and this is the sea.  
Στο This Is The Sea οι Waterboys μετέδωσαν όση κέλτικη πνευματικότητα μπόρεσαν αφού πρώτα φρόντισαν να τη διαποτίσουν με στοιχεία του φανταστικού σαν αυτά που συναντάμε στα ποιήματα του Yeat και του C.S. Lewis. Και θέτοντας φιλοσοφικά ερωτήματα μέσα από ένα μοναχικό ταξίδι σε βουνά και θάλασσες, κατέθεσαν την κατάλληλη χρονική στιγμή το κατάλληλο μουσικό υλικό που έμελε να καταστεί κλασικό, δώρο ανεκτίμητης αξίας για τις επόμενες γενιές.
 
Μαρία Γεωργιάδου