Wednesday
22Aug
Στις 9 Αυγούστου ’86 οι Queen εμφανίζονται στο Φεστιβάλ του Knebworth, στην ακροτελεύτια συναυλία της "Queen Magic tour", μιας σειράς από 26 εμφανίσεις, στις οποίες σημειώθηκε ρεκόρ προσέλευσης θεατών.
Εκείνο το βράδυ, στην εισαγωγή του "Who Wants To Live Forever", ο Freddie Mercury θέλοντας να διασκεδάσει τις φήμες για διάλυση του συγκροτήματος, ανακοινώνει, σ’ ένα εκστασιασμένο πλήθος 120.000 θεατών: "... So forget about those rumors. We're gonna stay together 'till we fuckin' well die, i' m sure of it". Κανείς δεν ήξερε ότι εκείνες έμελλε να είναι οι τελευταίες του συναυλίες.
Κατά τη διάρκεια των επόμενων τριών περίπου χρόνων, όλα άλλαξαν. Το μονό lp “Live Magic”, ένα συνοπτικό σουβενίρ των καλοκαιρινών εκείνων θριάμβων μπαίνει στο τοπ-10 της Βρετανίας, αρχές του ’87. Ο γάμος του Brian May καταρρέει μέσα σε δικαστική αντιδικία. Ο Taylor φτιάχνει μια καινούρια μπάντα, τους The Cross, με τον ίδιο σε ρόλο ντράμερ, κιθαρίστα και ενορχηστρωτή και ο Deacon, που έχει ήδη αρχίσει να παίζει και με άλλους μουσικούς, δε λέει όχι στη συμμετοχή σε σάουντρακ και καλοπληρωμένα σέσσιον.
Όσο για τον Freddie Mercury, δέχεται μια θαυμάσια πρόταση: να συνθέσει μαζί μ’ ένα από τα ινδάλματά του, την σοπράνο Μονσερά Καμπαγιέ. Η Βαρκελώνη έχει επιλεγεί να φιλοξενήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1992 και στην Καμπαγιέ, γέννημα – θρέμμα της καταλανικής πρωτεύουσας, έχει ανατεθεί να κυκλοφορήσει έναν ολόκληρο δίσκο με καινούριες συνθέσεις και να γίνει αυτή που θα τραγουδήσει, ντουέτο με τον Mercury, το επίσημο μουσικό θέμα των αγώνων.
Η ζωή όμως έχει τα δικά της σχέδια. Κάποια στιγμή μέσα στο ’87, χωρίς να αποκαλυφθεί ακριβώς πότε, ο Mercury διαγνώνεται θετικός στον ιό HIV. Την ίδια περίοδο πρόσωπα του στενού του φιλικού κύκλου έχουν επίσης λάβει την ίδια ιατρική διάγνωση. Το γεγονός παραμένει επτασφράγιστο εντός των τειχών του οργανισμού των Queen. Τον Απρίλιο του ’88 όμως, ύστερα από μια εμφάνιση του Freddie ως guest στο musical “Time” του Cliff Richard, σε μια παράσταση για την ενίσχυση του Terence Higgins Trust, του πιο προβεβλημένου στη Βρετανία ερευνητικού ιδρύματος για την έρευνα και την ενημέρωση σχετικά με το AIDS, κοινό και τύπος αρχίζουν να βγάζουν τα δικά τους, πάντα ανεπιβεβαίωτα, συμπεράσματα.
Στις αρχές του ’89, παρ’ ότι ο ίδιος και το περιβάλλον των Queen διαψεύδουν ότι η απουσία τους από τις ζωντανές εμφανίσεις έχουν να κάνουν με «θέματα υγείας», ο Mercury έχει τεθεί πλέον υπό στενή παρακολούθηση στο Mayfair του Λονδίνου από προσωπικό παθολόγο, επιβοηθούμενο από μέλη του προσωπικού του γειτονικού Νοσοκομείου Chelsea & Westminster. Λόγω του ότι ο ιός εμφανίζεται επιθετικός, υποβάλλεται σε εξαντλητικές συνεδρίες μετάγγισης αίματος που διαρκούν συνολικά έως και 12 ώρες την ημέρα.
Η καθημερινότητά του εξαρτάται πλέον όλο και περισσότερο από το στενό του περιβάλλον: τον προσωπικό του βοηθό Peter Freestone, τον σύντροφό του Jim Hutton, την πρώτη και μόνη θηλυκή του αγάπη από την δεκαετία του ’70 -και έκτοτε δια βίου στενή του φίλη- Mary Austin και τον προσωπικό του μάγειρα και φίλο Joe Fanelli. Καθώς περνούν οι μήνες, καταλήγει εσώκλειστος στο σπίτι του στο Kensington. Αναγκάζεται να εγκαταλείψει την αδυναμία του για τα πικάντικα φαγητά και - το χειρώτερο – τη λατρεία του για ασύδοτες επιδρομές στις αγορές του Λονδίνου για ψώνια με την ομήγυρή του. Κάθε μέρα του φέρνουν “Sun”, “Mirror”,“Daily Mail”,“Daily Express” και “Guardian” για να παρακαλουθεί τον έξω κόσμο, όμως μέρα με τη μέρα συνειδητοποιεί ότι γίνεται όλο και πιο δύσκολο να ξαναγίνει μέρος του και μάλιστα τόσο ενεργό.
«Αμέσως μόλις αντιληφθήκαμε ότι ο Freddie είναι άρρωστος, συγκλίναμε όλοι γύρω του σαν τείχος για να τον προστατεύσουμε από εξωτερικούς παράγοντες. Μας έλεγε “δε θέλω ο κόσμος να αγοράζει τους γαμωδίσκους μας από οίκτο”. Οι τέσσερίς μας δεθήκαμε μεταξύ μας περισσότερο από τότε και μετά. Μεγαλώσαμε πολύ και απότομα, κι ας ήμαστaν όλοι κοντά στα 40», θυμάται ο Brian May.
Όταν στα μέσα Μαίου του '89 το ευρωπαϊκό MTV αρχίζει να παίζει με μεγάλη συχνότητα το πρώτο βίντεο - κλιπ της δισκογραφικής επιστροφής των Queen, το "I Want It All", υπάρχει κάτι φευγαλέα διαφορετικό στο παρουσιαστικό του. Δεν είναι το περιποιημένο μούσι, η preppy χωρίστρα στα αριστερά ή το κάπως φαρδύ για τα ναρκισσιστικά του ενδυματολογικά ήθη πουκάμισο. Είναι κάτι άλλο, που όμως τα πληθωρικά ριφ του Brian May δεν αφήνουν να φανεί, καθώς το κομμάτι εύκολα παρασύρει με τη δημαγωγική hard rock δομή και τα ημιοπερατικά φωνητικά μέρη, που θυμίζουν “Bohemian Rhapsody”. Στο βίντεο, ο Mercury δίνει μέσα σε τέσσερα λεπτά μια περίληψη των χορογραφημένων κινήσεων που τον έχουν κάνει μοναδικό για το σφρίγος και την έντασή του πάνω στη σκηνή. Το αγνοούσαν όλοι, αλλά στα γυρίσματα εκείνου του κλιπ ήταν ένας άνθρωπος που ήξερε ότι του απέμεναν ελάχιστες ακόμη φορές να απαθανατιστεί μπορώντας να ανταποκριθεί σωματικά στο ρόλο που είχε ο ίδιος φτιάξει για τον εαυτό του: αυτόν ενός frontman τεράστιου, μεγαλύτερου από τις κρατούσες μουσικές προτιμήσεις των εποχών όπου έζησε και έδρασε. Ένας στίχος από το κουπλέ μένει στο μυαλό, τραγουδισμένος -όπως εκ των υστέρων καταλαβαίνει κανείς- με την οίηση της τελευταίας σπονδής σε μια ζωή γεμάτη ανείπωτες συγκινήσεις: "Here's to the future, for the dreams of youth".
Το “The Miracle” – που αρχικά θα ονομαζόταν “The Invisible Man”, όπως ένα από τα κομμάτια του – ήταν το 13ο άλμπουμ της καρριέρας των Queen, ένα από τα πιο πυκνά τους, από άποψη υλικού, στη δεκαετία του ’80. Υπήρξε το αποτέλεσμα ενός και πλέον χρόνου στουντιακής επεξεργασίας και αναδεικνύει φρεσκάδα, πολυσχιδία και αυτοπεποίθηση, προερχόμενη από μια μπάντα που ενώ είχε ήδη πίσω της 18 χρόνια ζωής, έπειθε ότι είχε πολλά ακόμη να πει. Την παραγωγή υπογράφουν οι Queen από κοινού με τον Dave Richards – επιμελητή των προσωπικών άλμπουμ των Freddie Mercury και Taylor, λίγα χρόνια πριν.
Επεδίωκαν κοινό και κριτικοί να χωνέψουν ότι δεν είχαν να κάνουν με άλλη μια συλλογή 4 διαφορετικών στυλ μουσικής γραφής, αλλά όπως παλιά, με ένα αποτέλεσμα ομαδικής προσπάθειας. Απτή προέκταση της επιδίωξης αυτής, το εξώφυλλο: μια φωτογραφική σύνθεση που προκαλεί μια –προς στιγμήν οχληρή- οφθαλμαπάτη, με τα πρόσωπα των τεσσάρων μελών να ενώνονται σε ένα ενιαίο πολύμορφο ον, σχηματίζοντας μάλιστα μια ταπετσαρία από ζευγάρια μάτια στο οπισθόφυλλο. Δεν είχε μόνο συμβολική σημασία. Οι συνεργασίες στη μουσική του άλμπουμ είναι πράγματι περισσότερες από άλλες φορές. Όλες οι συνθέσεις φέρουν επιμέρους ιδέες και των τεσσάρων.
Ο Mercury έχει τρεις συνθέσεις μαζί με τον Deacon, μία με τον Taylor και μία εξ ολοκλήρου μόνος του. Δύο πιστώνονται στη συνθετική συνεργασία και των τεσσάρων, ενώ ο May έχει εισφέρει δύο μόνος του και ο Taylor άλλη μία.
Ο απόλυτος έλεγχος των Queen πάνω σε κάθε μουσικό ύφος με το οποίο καταπιάνονται, από pop, dance, funk έως και hard rock αποτυπώθηκε και στο “The Miracle”, με την ποικιλία του υλικού να είναι για ακόμη μια φορά η δύναμή τους, ενώ στα χέρια άλλων εξίσου πετυχημένων καλλιτεχνών της εποχής ένα τέτοιο υλικό θα φάνταζε απλώς συγκεχυμένο. Τα συνθεσάϊζερ, τη χρήση των οποίων με τόση έμφαση απέρριπταν με την αναγραφή “No synthesizers were used on this record” στα εξώφυλλα προηγούμενων άλμπουμ, είναι πλέον για τα καλά εδώ, δίνοντας έναν ήχο εμπλουτισμένο σε λεπτομέρειες σε επί μέρους ατμόσφαιρες που κρατούν αμείωτη την προσοχή.
Στις 22 Μαίου του 1989 η επιστροφή των Queen στα τσαρτς είναι γεγονός. Το άλμπουμ φθάνει στο Νο 1 στη Βρετανία, ενώ ξεκινά ελπιδοφόρα και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, όπου ποτέ δεν είχαν σημειώσει αξιοπρόσεκτες εμπορικές επιδόσεις (US#24). Στις 17 Ιουνίου το “I Want It All”, σ’ ένα edit χωρίς τα κρίσιμα 30 δευτερόλεπτα από την καρδιά του σόλο της κιθάρας του May, φτάνει στο Νο 50 του Hot 100 του Billboard, ενώ νωρίτερα μέσα στο Μάϊο έχει σταματήσει δύο θέσεις κάτω από την κορυφή στη Βρετανία.
Στις 8 Ιουλίου το “Breakthru”, με τη μπάντα να παίζει πάνω σ’ ένα open air τραίνο, φτάνει στο Νο2 της Βρετανίας.
Στις 26 Αυγούστου είναι η σειρά του χορευτικού ”Invisible Man” (UK#12). Με μια μπασογραμμή που τείνει προς το νεότευκτο techno στυλ της εποχής, την κιθάρα του May να ακούγεται σαν επιδρομή μιας διμοιρίας φαντασμάτων στο κατόπι ενός ανυπεράσπιστου Pac-Man κι ένα βίντεο που παρουσιάζει τους τέσσερις σαν χαρακτήρες video game, το κομμάτι θα εισβάλλει στο mainstream και θα παίζεται ολόκληρο το τελευταίο τρίμηνο της χρονιάς στα club, μιξαρισμένο με την Neneh Cherry και τους Technotronic.
Ακολουθεί το “Scandal”, γραμμένο από τον Mαy για την αδηφάγο μανία των ταμπλόϊντ και με έναν ακόμη πιο αδυνατισμένο αλλά ακόμη κινησιολογικά χαρισματικό Mercury στο βίντεο – κλιπ, (UK#25, 28/10/89).
Στις 9 Δεκεμβρίου, ενώ ο May συμμετέχει μαζί με Iommi, Gilmour, Dickinson, Paul Rodgers, Ian Gillan και Chris Squire στο φιλανθρωπικό project “Rock Aid Armenia”, για τους πληγέντες από το φονικό σεισμό της Αρμενίας, το ομώνυμο κομμάτι του άλμπουμ, το οπερατικό “The Miracle” με τον Mercury σε μια από τις πιο ευέλικτες ερμηνείες του, φθάνει στο Νο 21 της Βρετανίας. Το lp θα κλείσει τη χρονιά έχοντας γίνει πλατινένιο στη Βρετανία.
Στις 18 Φεβρουαρίου του 1990 στο Dominion Theater του Λονδίνου διεξάγονται τα 9α BRIT Awards, οι Queen βραβεύονται από τη βρετανική μουσική βιομηχανία για την «Εξαιρετική Συνεισφορά τους στην Βρετανική Μουσική». Η εικόνα του Mercury δεν μπορεί πλέον να ξεγελάσει. Οι φήμες εντείνονται και πλέον περιλαμβάνουν την τρομακτική λέξη με τα τέσσερα κεφαλαία γράμματα. Ο ίδιος πάντως ένα μόνο πράγμα ζητούσε τον τελευταίο ενάμισυ χρόνο της ζωής του μετά το “The Miracle” από τους τρεις συμπαίκτες του: «Γράψτε μου τραγούδια. Κι άλλα. Κι άλλα. Δώστε μου να τραγουδήσω, ο,τιδήποτε!».
Ακούγοντας τόσο το “The Miracle”, όσο και το κύκνειο άσμα του Mercury, “Innuendo”, που κυκλοφόρησε περίπου έναν χρόνο πριν το θάνατό του, αντιλαμβάνεται αβίαστα ότι η έννοια «ο,τιδήποτε» δεν ήταν συμβατή με την προχειρότητα, ιδίως στη συγκεκριμένη μπάντα. Γιατί μπορούσαν να παίξουν με χαρακτήρα και να προεκτείνουν προς όποια κατεύθυνση επιθυμούσαν την κάθε ιδέα. Ούτε και υπήρχε περίπτωση ακόμη κι ένα μουσικό «ο,τιδήποτε» να απομείνει αδιάφορο όταν το τραγουδούσε μια τέτοια φωνή, ένας τέτοιος τραγουδιστής, πόσο μάλλον όταν αυτός εν γνώσει του πλησίαζε μέρα με τη μέρα προς έναν σκληρό και πρόωρο θάνατο.
Ο Roger Taylor θα επιβεβαιώσει: «Ο Freddie ήταν πολύ γενναίος μέχρι την τελευταία στιγμή. Το τελευταίο πράγμα που θα ήθελε ήταν να προσελκύσει την προσοχή του κοινού λόγω της ασθένειάς του, ή να δώσει έναυσμα για λύπηση εξαιτίας της αδυναμίας του, που ήταν πολύ προφανής, έτσι κι αλλιώς, τον τελευταίο καιρό».
Γι’ αυτό και με λακωνικό τρόπο ο Mercury μίλησε με μια δημόσια ανακοίνωση για την ασθένειά του μόλις τις τελευταίες ημέρες της ζωής του. Στις 24 Νοεμβρίου του ’91 τελικά υπέκυψε από πνευμονία, απότοκη επιπλοκών του ιού. Μια βδομάδα πριν είχε με δική του απόφαση διακόψει τη λήψη των φαρμάκων που τον κρατούσαν στη ζωή, αρκούμενος σε παυσίπονα. Στις 5 Σεπτεμβρίου είχε κλείσει τα 45.
Είναι δύσκολο σήμερα να ακούσει κανείς τα δύο τελευταία άλμπουμ των Queen και να μην τον υποβάλουν οι στίχοι, ιδωμένοι μέσα από την ματιά του Mercury, ο οποίος ήξερε, ενώ εμείς αγνοούσαμε. Τη ματιά ενός πρωταγωνιστή μιας σύγχρονης όπερας, γιατί με αυτό έμοιαζε η ζωή του, από την αρχή ως το τέλος. Όλη η ουσία του “The Miracle” συμπυκνώνεται στο τελευταίο κομμάτι. Αυτό που θέτει μία και μόνη ρητορική ερώτηση:
“Τί απέμεινε να κάνω σ’ αυτή τη ζωή;
Κατάφερα όσα είχα βάλει σκοπό;
Άραγε είμαι ευτυχισμένος ή βρίσκομαι σε κινούμενη άμμο;
Άξιζαν άραγε όλα αυτά;
Ακούστε λοιπόν την ιστορία μου, αφήστε να σας πώ
Πήραμε κάτι τύμπανα, την τρομπέτα μου εγώ
Παίξαιμε παντού, λέγαμε μόνοι μας «τέλειοι είμαστε» για τον εαυτό μας
Άξιζαν άραγε όλα αυτά;
Να δίνω καρδιά και ψυχή, όρθιος να μένω όλη νύχτα
Άξιζαν άραγε όλα αυτά;
Να ζεις και ν’ αναπνέεις ροκ ν’ ρολ, ζωή κι από θεό ξεχασμένη
Άξιζαν άραγε όλα αυτά, όλα αυτά τα χρόνια;
Να ρίχνουμε λεφτά, χωρίς να μετράμε πόσο πάει
Αν θα νικάγαμε ή θα χάναμε, αδιάφορο
Ναι, ήμασταν ζόρικοι, σκοτώναμε
Ναι, ήμασταν πεινασμένοι, ήμασταν τέλειοι
Είχαμε να κυνηγάμε ένα σκοπό, τσίρκο κανονικό
Τόσο δανδήδες όλοι, σας αγαπούσαμε τρελλά
Πήγαμε Μπαλί, είδαμε Θεό, Νταλί
Πράγματα μυστηριώδη, σουρεάλ
Άξιζαν άραγε όλα αυτά;
Να ζεις και ν’ αναπνέεις ροκ ν’ ρολ, αυτή η ατέλειωτη η μάχη
Άξιζαν άραγε όλα αυτά;
Ναι, άξιζε η εμπειρία
(“Was It All Worth It”)
Παναγιώτης Παπαϊωάννου
Κατά τη διάρκεια των επόμενων τριών περίπου χρόνων, όλα άλλαξαν. Το μονό lp “Live Magic”, ένα συνοπτικό σουβενίρ των καλοκαιρινών εκείνων θριάμβων μπαίνει στο τοπ-10 της Βρετανίας, αρχές του ’87. Ο γάμος του Brian May καταρρέει μέσα σε δικαστική αντιδικία. Ο Taylor φτιάχνει μια καινούρια μπάντα, τους The Cross, με τον ίδιο σε ρόλο ντράμερ, κιθαρίστα και ενορχηστρωτή και ο Deacon, που έχει ήδη αρχίσει να παίζει και με άλλους μουσικούς, δε λέει όχι στη συμμετοχή σε σάουντρακ και καλοπληρωμένα σέσσιον.
Όσο για τον Freddie Mercury, δέχεται μια θαυμάσια πρόταση: να συνθέσει μαζί μ’ ένα από τα ινδάλματά του, την σοπράνο Μονσερά Καμπαγιέ. Η Βαρκελώνη έχει επιλεγεί να φιλοξενήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1992 και στην Καμπαγιέ, γέννημα – θρέμμα της καταλανικής πρωτεύουσας, έχει ανατεθεί να κυκλοφορήσει έναν ολόκληρο δίσκο με καινούριες συνθέσεις και να γίνει αυτή που θα τραγουδήσει, ντουέτο με τον Mercury, το επίσημο μουσικό θέμα των αγώνων.
Η ζωή όμως έχει τα δικά της σχέδια. Κάποια στιγμή μέσα στο ’87, χωρίς να αποκαλυφθεί ακριβώς πότε, ο Mercury διαγνώνεται θετικός στον ιό HIV. Την ίδια περίοδο πρόσωπα του στενού του φιλικού κύκλου έχουν επίσης λάβει την ίδια ιατρική διάγνωση. Το γεγονός παραμένει επτασφράγιστο εντός των τειχών του οργανισμού των Queen. Τον Απρίλιο του ’88 όμως, ύστερα από μια εμφάνιση του Freddie ως guest στο musical “Time” του Cliff Richard, σε μια παράσταση για την ενίσχυση του Terence Higgins Trust, του πιο προβεβλημένου στη Βρετανία ερευνητικού ιδρύματος για την έρευνα και την ενημέρωση σχετικά με το AIDS, κοινό και τύπος αρχίζουν να βγάζουν τα δικά τους, πάντα ανεπιβεβαίωτα, συμπεράσματα.
Στις αρχές του ’89, παρ’ ότι ο ίδιος και το περιβάλλον των Queen διαψεύδουν ότι η απουσία τους από τις ζωντανές εμφανίσεις έχουν να κάνουν με «θέματα υγείας», ο Mercury έχει τεθεί πλέον υπό στενή παρακολούθηση στο Mayfair του Λονδίνου από προσωπικό παθολόγο, επιβοηθούμενο από μέλη του προσωπικού του γειτονικού Νοσοκομείου Chelsea & Westminster. Λόγω του ότι ο ιός εμφανίζεται επιθετικός, υποβάλλεται σε εξαντλητικές συνεδρίες μετάγγισης αίματος που διαρκούν συνολικά έως και 12 ώρες την ημέρα.
Η καθημερινότητά του εξαρτάται πλέον όλο και περισσότερο από το στενό του περιβάλλον: τον προσωπικό του βοηθό Peter Freestone, τον σύντροφό του Jim Hutton, την πρώτη και μόνη θηλυκή του αγάπη από την δεκαετία του ’70 -και έκτοτε δια βίου στενή του φίλη- Mary Austin και τον προσωπικό του μάγειρα και φίλο Joe Fanelli. Καθώς περνούν οι μήνες, καταλήγει εσώκλειστος στο σπίτι του στο Kensington. Αναγκάζεται να εγκαταλείψει την αδυναμία του για τα πικάντικα φαγητά και - το χειρώτερο – τη λατρεία του για ασύδοτες επιδρομές στις αγορές του Λονδίνου για ψώνια με την ομήγυρή του. Κάθε μέρα του φέρνουν “Sun”, “Mirror”,“Daily Mail”,“Daily Express” και “Guardian” για να παρακαλουθεί τον έξω κόσμο, όμως μέρα με τη μέρα συνειδητοποιεί ότι γίνεται όλο και πιο δύσκολο να ξαναγίνει μέρος του και μάλιστα τόσο ενεργό.
«Αμέσως μόλις αντιληφθήκαμε ότι ο Freddie είναι άρρωστος, συγκλίναμε όλοι γύρω του σαν τείχος για να τον προστατεύσουμε από εξωτερικούς παράγοντες. Μας έλεγε “δε θέλω ο κόσμος να αγοράζει τους γαμωδίσκους μας από οίκτο”. Οι τέσσερίς μας δεθήκαμε μεταξύ μας περισσότερο από τότε και μετά. Μεγαλώσαμε πολύ και απότομα, κι ας ήμαστaν όλοι κοντά στα 40», θυμάται ο Brian May.
Όταν στα μέσα Μαίου του '89 το ευρωπαϊκό MTV αρχίζει να παίζει με μεγάλη συχνότητα το πρώτο βίντεο - κλιπ της δισκογραφικής επιστροφής των Queen, το "I Want It All", υπάρχει κάτι φευγαλέα διαφορετικό στο παρουσιαστικό του. Δεν είναι το περιποιημένο μούσι, η preppy χωρίστρα στα αριστερά ή το κάπως φαρδύ για τα ναρκισσιστικά του ενδυματολογικά ήθη πουκάμισο. Είναι κάτι άλλο, που όμως τα πληθωρικά ριφ του Brian May δεν αφήνουν να φανεί, καθώς το κομμάτι εύκολα παρασύρει με τη δημαγωγική hard rock δομή και τα ημιοπερατικά φωνητικά μέρη, που θυμίζουν “Bohemian Rhapsody”. Στο βίντεο, ο Mercury δίνει μέσα σε τέσσερα λεπτά μια περίληψη των χορογραφημένων κινήσεων που τον έχουν κάνει μοναδικό για το σφρίγος και την έντασή του πάνω στη σκηνή. Το αγνοούσαν όλοι, αλλά στα γυρίσματα εκείνου του κλιπ ήταν ένας άνθρωπος που ήξερε ότι του απέμεναν ελάχιστες ακόμη φορές να απαθανατιστεί μπορώντας να ανταποκριθεί σωματικά στο ρόλο που είχε ο ίδιος φτιάξει για τον εαυτό του: αυτόν ενός frontman τεράστιου, μεγαλύτερου από τις κρατούσες μουσικές προτιμήσεις των εποχών όπου έζησε και έδρασε. Ένας στίχος από το κουπλέ μένει στο μυαλό, τραγουδισμένος -όπως εκ των υστέρων καταλαβαίνει κανείς- με την οίηση της τελευταίας σπονδής σε μια ζωή γεμάτη ανείπωτες συγκινήσεις: "Here's to the future, for the dreams of youth".
Το “The Miracle” – που αρχικά θα ονομαζόταν “The Invisible Man”, όπως ένα από τα κομμάτια του – ήταν το 13ο άλμπουμ της καρριέρας των Queen, ένα από τα πιο πυκνά τους, από άποψη υλικού, στη δεκαετία του ’80. Υπήρξε το αποτέλεσμα ενός και πλέον χρόνου στουντιακής επεξεργασίας και αναδεικνύει φρεσκάδα, πολυσχιδία και αυτοπεποίθηση, προερχόμενη από μια μπάντα που ενώ είχε ήδη πίσω της 18 χρόνια ζωής, έπειθε ότι είχε πολλά ακόμη να πει. Την παραγωγή υπογράφουν οι Queen από κοινού με τον Dave Richards – επιμελητή των προσωπικών άλμπουμ των Freddie Mercury και Taylor, λίγα χρόνια πριν.
Επεδίωκαν κοινό και κριτικοί να χωνέψουν ότι δεν είχαν να κάνουν με άλλη μια συλλογή 4 διαφορετικών στυλ μουσικής γραφής, αλλά όπως παλιά, με ένα αποτέλεσμα ομαδικής προσπάθειας. Απτή προέκταση της επιδίωξης αυτής, το εξώφυλλο: μια φωτογραφική σύνθεση που προκαλεί μια –προς στιγμήν οχληρή- οφθαλμαπάτη, με τα πρόσωπα των τεσσάρων μελών να ενώνονται σε ένα ενιαίο πολύμορφο ον, σχηματίζοντας μάλιστα μια ταπετσαρία από ζευγάρια μάτια στο οπισθόφυλλο. Δεν είχε μόνο συμβολική σημασία. Οι συνεργασίες στη μουσική του άλμπουμ είναι πράγματι περισσότερες από άλλες φορές. Όλες οι συνθέσεις φέρουν επιμέρους ιδέες και των τεσσάρων.
Ο Mercury έχει τρεις συνθέσεις μαζί με τον Deacon, μία με τον Taylor και μία εξ ολοκλήρου μόνος του. Δύο πιστώνονται στη συνθετική συνεργασία και των τεσσάρων, ενώ ο May έχει εισφέρει δύο μόνος του και ο Taylor άλλη μία.
Ο απόλυτος έλεγχος των Queen πάνω σε κάθε μουσικό ύφος με το οποίο καταπιάνονται, από pop, dance, funk έως και hard rock αποτυπώθηκε και στο “The Miracle”, με την ποικιλία του υλικού να είναι για ακόμη μια φορά η δύναμή τους, ενώ στα χέρια άλλων εξίσου πετυχημένων καλλιτεχνών της εποχής ένα τέτοιο υλικό θα φάνταζε απλώς συγκεχυμένο. Τα συνθεσάϊζερ, τη χρήση των οποίων με τόση έμφαση απέρριπταν με την αναγραφή “No synthesizers were used on this record” στα εξώφυλλα προηγούμενων άλμπουμ, είναι πλέον για τα καλά εδώ, δίνοντας έναν ήχο εμπλουτισμένο σε λεπτομέρειες σε επί μέρους ατμόσφαιρες που κρατούν αμείωτη την προσοχή.
Στις 22 Μαίου του 1989 η επιστροφή των Queen στα τσαρτς είναι γεγονός. Το άλμπουμ φθάνει στο Νο 1 στη Βρετανία, ενώ ξεκινά ελπιδοφόρα και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, όπου ποτέ δεν είχαν σημειώσει αξιοπρόσεκτες εμπορικές επιδόσεις (US#24). Στις 17 Ιουνίου το “I Want It All”, σ’ ένα edit χωρίς τα κρίσιμα 30 δευτερόλεπτα από την καρδιά του σόλο της κιθάρας του May, φτάνει στο Νο 50 του Hot 100 του Billboard, ενώ νωρίτερα μέσα στο Μάϊο έχει σταματήσει δύο θέσεις κάτω από την κορυφή στη Βρετανία.
Στις 8 Ιουλίου το “Breakthru”, με τη μπάντα να παίζει πάνω σ’ ένα open air τραίνο, φτάνει στο Νο2 της Βρετανίας.
Στις 26 Αυγούστου είναι η σειρά του χορευτικού ”Invisible Man” (UK#12). Με μια μπασογραμμή που τείνει προς το νεότευκτο techno στυλ της εποχής, την κιθάρα του May να ακούγεται σαν επιδρομή μιας διμοιρίας φαντασμάτων στο κατόπι ενός ανυπεράσπιστου Pac-Man κι ένα βίντεο που παρουσιάζει τους τέσσερις σαν χαρακτήρες video game, το κομμάτι θα εισβάλλει στο mainstream και θα παίζεται ολόκληρο το τελευταίο τρίμηνο της χρονιάς στα club, μιξαρισμένο με την Neneh Cherry και τους Technotronic.
Ακολουθεί το “Scandal”, γραμμένο από τον Mαy για την αδηφάγο μανία των ταμπλόϊντ και με έναν ακόμη πιο αδυνατισμένο αλλά ακόμη κινησιολογικά χαρισματικό Mercury στο βίντεο – κλιπ, (UK#25, 28/10/89).
Στις 9 Δεκεμβρίου, ενώ ο May συμμετέχει μαζί με Iommi, Gilmour, Dickinson, Paul Rodgers, Ian Gillan και Chris Squire στο φιλανθρωπικό project “Rock Aid Armenia”, για τους πληγέντες από το φονικό σεισμό της Αρμενίας, το ομώνυμο κομμάτι του άλμπουμ, το οπερατικό “The Miracle” με τον Mercury σε μια από τις πιο ευέλικτες ερμηνείες του, φθάνει στο Νο 21 της Βρετανίας. Το lp θα κλείσει τη χρονιά έχοντας γίνει πλατινένιο στη Βρετανία.
Στις 18 Φεβρουαρίου του 1990 στο Dominion Theater του Λονδίνου διεξάγονται τα 9α BRIT Awards, οι Queen βραβεύονται από τη βρετανική μουσική βιομηχανία για την «Εξαιρετική Συνεισφορά τους στην Βρετανική Μουσική». Η εικόνα του Mercury δεν μπορεί πλέον να ξεγελάσει. Οι φήμες εντείνονται και πλέον περιλαμβάνουν την τρομακτική λέξη με τα τέσσερα κεφαλαία γράμματα. Ο ίδιος πάντως ένα μόνο πράγμα ζητούσε τον τελευταίο ενάμισυ χρόνο της ζωής του μετά το “The Miracle” από τους τρεις συμπαίκτες του: «Γράψτε μου τραγούδια. Κι άλλα. Κι άλλα. Δώστε μου να τραγουδήσω, ο,τιδήποτε!».
Ακούγοντας τόσο το “The Miracle”, όσο και το κύκνειο άσμα του Mercury, “Innuendo”, που κυκλοφόρησε περίπου έναν χρόνο πριν το θάνατό του, αντιλαμβάνεται αβίαστα ότι η έννοια «ο,τιδήποτε» δεν ήταν συμβατή με την προχειρότητα, ιδίως στη συγκεκριμένη μπάντα. Γιατί μπορούσαν να παίξουν με χαρακτήρα και να προεκτείνουν προς όποια κατεύθυνση επιθυμούσαν την κάθε ιδέα. Ούτε και υπήρχε περίπτωση ακόμη κι ένα μουσικό «ο,τιδήποτε» να απομείνει αδιάφορο όταν το τραγουδούσε μια τέτοια φωνή, ένας τέτοιος τραγουδιστής, πόσο μάλλον όταν αυτός εν γνώσει του πλησίαζε μέρα με τη μέρα προς έναν σκληρό και πρόωρο θάνατο.
Ο Roger Taylor θα επιβεβαιώσει: «Ο Freddie ήταν πολύ γενναίος μέχρι την τελευταία στιγμή. Το τελευταίο πράγμα που θα ήθελε ήταν να προσελκύσει την προσοχή του κοινού λόγω της ασθένειάς του, ή να δώσει έναυσμα για λύπηση εξαιτίας της αδυναμίας του, που ήταν πολύ προφανής, έτσι κι αλλιώς, τον τελευταίο καιρό».
Γι’ αυτό και με λακωνικό τρόπο ο Mercury μίλησε με μια δημόσια ανακοίνωση για την ασθένειά του μόλις τις τελευταίες ημέρες της ζωής του. Στις 24 Νοεμβρίου του ’91 τελικά υπέκυψε από πνευμονία, απότοκη επιπλοκών του ιού. Μια βδομάδα πριν είχε με δική του απόφαση διακόψει τη λήψη των φαρμάκων που τον κρατούσαν στη ζωή, αρκούμενος σε παυσίπονα. Στις 5 Σεπτεμβρίου είχε κλείσει τα 45.
Είναι δύσκολο σήμερα να ακούσει κανείς τα δύο τελευταία άλμπουμ των Queen και να μην τον υποβάλουν οι στίχοι, ιδωμένοι μέσα από την ματιά του Mercury, ο οποίος ήξερε, ενώ εμείς αγνοούσαμε. Τη ματιά ενός πρωταγωνιστή μιας σύγχρονης όπερας, γιατί με αυτό έμοιαζε η ζωή του, από την αρχή ως το τέλος. Όλη η ουσία του “The Miracle” συμπυκνώνεται στο τελευταίο κομμάτι. Αυτό που θέτει μία και μόνη ρητορική ερώτηση:
“Τί απέμεινε να κάνω σ’ αυτή τη ζωή;
Κατάφερα όσα είχα βάλει σκοπό;
Άραγε είμαι ευτυχισμένος ή βρίσκομαι σε κινούμενη άμμο;
Άξιζαν άραγε όλα αυτά;
Ακούστε λοιπόν την ιστορία μου, αφήστε να σας πώ
Πήραμε κάτι τύμπανα, την τρομπέτα μου εγώ
Παίξαιμε παντού, λέγαμε μόνοι μας «τέλειοι είμαστε» για τον εαυτό μας
Άξιζαν άραγε όλα αυτά;
Να δίνω καρδιά και ψυχή, όρθιος να μένω όλη νύχτα
Άξιζαν άραγε όλα αυτά;
Να ζεις και ν’ αναπνέεις ροκ ν’ ρολ, ζωή κι από θεό ξεχασμένη
Άξιζαν άραγε όλα αυτά, όλα αυτά τα χρόνια;
Να ρίχνουμε λεφτά, χωρίς να μετράμε πόσο πάει
Αν θα νικάγαμε ή θα χάναμε, αδιάφορο
Ναι, ήμασταν ζόρικοι, σκοτώναμε
Ναι, ήμασταν πεινασμένοι, ήμασταν τέλειοι
Είχαμε να κυνηγάμε ένα σκοπό, τσίρκο κανονικό
Τόσο δανδήδες όλοι, σας αγαπούσαμε τρελλά
Πήγαμε Μπαλί, είδαμε Θεό, Νταλί
Πράγματα μυστηριώδη, σουρεάλ
Άξιζαν άραγε όλα αυτά;
Να ζεις και ν’ αναπνέεις ροκ ν’ ρολ, αυτή η ατέλειωτη η μάχη
Άξιζαν άραγε όλα αυτά;
Ναι, άξιζε η εμπειρία
(“Was It All Worth It”)
Παναγιώτης Παπαϊωάννου
// Τελευταία Νέα
-
-
Allman Brothers: Έφυγε από την ζωή ο κιθαρίστας Dickey Betts
Σε ηλικία 80 ετών απεβίωσε, ο κιθαρίστας, τραγουδιστής κ...
-
Pink Floyd: Οι Λunatics στην οπτικοακουστική μεταφορά του “Animals”
Την Παρασκευή 24 Μαΐου , το Κύτταρο, θα πλημμυρίσει από...
-
Vinyl Market 26-27-28 Απριλίου 2024
Το Vinyl Market το μεγάλο event της πόλης επιστρέφει με πασχαλι...
-
-
Eagles: Εξαιρετική box set κυκλοφορία
Οι Eagles γιορτάζουν την αποχαιρετιστήρια περιοδεία τους...
-
Οι James σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα τον Σεπτέμβριο
Οι James έρχονται ξανά στη χώρα μας επιβεβαιώνοντας τη σχ...
