Ian Dury & The Blockheads : Sex & Drugs & Rock N’ Roll.

04/09/2023

Κατηγορία: Rocktime Songs

10095

Χτυπημένος κατά τη διάρκεια της επιδημίας του ’49 από το μικρόβιο της πολυομυελίτιδας στα επτά του χρόνια, ο γιος ενός (πρώην μποξέρ και μετέπειτα) οδηγού λεωφορείου και μιας ιατρικής επισκέπτριας, Ίαν Ντιούρυ θά’ λεγε κανείς ότι ξεκίνησε τη ζωή του σαν ένα υποδειγματικά άτυχο παιδί της γεννιάς του ’40.

 

Τα κινητικά προβλήματα που του άφησε η αρρώστια τον έφεραν έγκλειστο για χρόνια σ΄ένα σχολείο του Ανατολικού Έσεξ για παιδιά με ειδικές ανάγκες, όπου η παιδαγωγική προσέγγιση ήταν η τυπική της μεταβικτωριανής Αλβιόνας.
Αυστηρή πειθαρχία, αποθάρυνση πρωτοβουλίας, σωματική τιμωρία, πλύση εγκεφάλου για το προδιαγεγραμμένο της κοινωνικής κλάσης μέσα στην οποία ήταν προορισμένοι οι τρόφιμοι να τυποποιηθούν για το υπόλοιπο της ζωής τους. Αν ποτέ κατάφερναν να θεωρηθούν «φυσιολογικοί».
Ο Ίαν έφυγε από το σχολείο στα 16 με πρωτοβουλία της μητέρας του για να σπουδάσει ζωγραφική σε κολλέγιο του βοπρειοανατολικού Λονδίνου.
Εκεί, παρά τη δυσμορφία της ασθένειας άρχισε να απαελευθερώνεται. Το 1964, έχοντας σημειώσει εντυπωσιακή πρόοδο στα μαθήματα που σχετίζονταν με το σχέδιο, την ποίηση και την τέχνη, ήταν ήδη μέλος του
Royal College Of Art, σπουδάζοντας δίπλα σε κορυφαίους δασκάλους και μέχρι τα τέλη των ‘60s δίδασκε σε κολλέγια της νότιας Αγγλίας. Και ενώ από το ’67 παντρεύτηκε τη συνομίληκή του Betty και απέκτησε δύο γιους, στις αρχές της δεκαετίας του ’70 το ενδιαφέρον του για την τέχνη συνάντησε την κοχλάζουσα νεανική μουσική κουλτούρα των κολλεγίων όπου δίδασκε.

Σύντομα έφτιαξε τους Kilburn & The High Roads, στους οποίους ο ίδιος μελωποιούσε ποίηση και στεκόταν μπροστά απ΄το μικρόφωνο απαγγέλοντας με ένα εντελώς ιδιόρρυθμο στυλ. Το υπόλοιπο πλήρωμα συναπάρτιζαν φοιτητές του, που έπαιζαν στεγνό ‘50s ροκ ν΄ρολ (το οποίο λίγο καιρό αργότερα ονομάστηκε “pub rock” κι άρχισε να κάνει αισθητή την παρουσία του στην Αγγλία). Η αμίμητη σκηνική του παρουσία, δημιούργησε γρήγορα καλή φήμη στο κύκλωμα των κλαμπ του Λονδίνου, με αποτέλεσμα να εμφανιστούν support ακόμη και στους Who το 1975. Πέρα όμως από δύο δίσκους που πέρασαν αδιάφορoι, δεν μπόρεσαν να κάνουν κάτι παραπάνω και διαλύθηκαν αρχές του ‘77.

Ακάθεκτος ο Nτιούρυ, έφτιαξε τους Blockheads την ίδια χρονιά κι εξασφάλισε ένα συμβόλαιο με την μικρή αλλά ανεξάρτητη Stiff Records. Με το κύμα του πανκ να σαρώνει τη Βρετανία, οι Blockheads πήγαν το πράγμα ακόμη παραπέρα. Συνδύαζαν την εκρηκτική σκηνική παρουσία του αρχηγού τους με ένα ηχητικό αμάλγαμα απρόβλεπτο, που περιείχε jazz, rockabilly, funk, reggae, με αναφορές έως και σε music hall, μια από τις μεγάλες αγάπες του Ίαν. Κύριος συνθέτης της μουσικής τους ο πιανίστας και κιθαρίστας Chaz Jankel, ο οποίος έπαιρνε τους στίχους του Ντιούρυ και έγραφε πάνω τους ό,τι μουσική ταίριαζε.  
 
Παίζοντας παντού για ελάχιστα χρήματα κι έχοντας τον Ντιούρυ να εξαπολύει δηλητηριώδεις παρλάτες από σκηνής, στις οποίες καυτηρίαζε την υποκρισία, τη ρηχότητα και την βία ενός συστήματος που ο ίδιος είχε βιώσει στο πετσί του, έγιναν από τα συγκροτήματα που σηματοδότησαν την διαφορετικότητα του ραγδαία ανερχόμενου new wave.

Άνοιξη του ’77, είχαν μπει ήδη στη διαδικασία σύνθεσης των κομματιών του ντεμπούτου άλμπουμ τους. Ο Jankel είχε ήδη στοίβες στίχων, σημειώσεων, ακόμη και σλόγκαν του Ντιούρυ, μέσα απ΄τα οποία πάλευε να βγάλει άκρη. Ένας απ΄αυτούς ήταν το “Sex & Drugs & Rock N’ Roll”. Πάντα ο Jankel ένιωθε ότι αυτός ο τίτλος ήταν τόσο ευρύς και δυνατός που δεν μπορούσε να βρει εύκολα κατάλληλη μουσική για να υποστηριχθεί. Ώσπου, μια μέρα, επισκέφτηκε τον Ντιούρυ στο διαμέρισμά του στο Όβαλ, στο Νότιο Λονδίνο και τον άκουσε να σιγοτραγουδά ένα ρυθμό, ακριβέστερα μια μπασογραμμή, με το στόμα, χωρίς σταματημό. Ήταν κάτι που ο Ντιούρυ δεν το συνήθιζε. Το μουσικό αυτί του Jankel το άρπαξε στον αέρα κι έτσι σε μηδέν χρόνο γράφτηκε η φάνκυ ραχοκοκκαλιά που θα γινόταν το πιο γνωστό κομμάτι τους.

Λίγο καιρό αργότερα, ο Jankel, σε μια δεύτερη επίσκεψη στο διαμέρισμα του Ντιούρυ άκουσε έκπληκτος το ίδιο σχήμα από τον δίσκο που ο Ντιούρυ είχε βάλει να παίζει στο σαλόνι, όσο εκείνος έφτιαχνε τσάϊ. Ήταν το “Change Of The Century” του μεγάλου νεωτεριστή τζαζίστα Ornette Coleman. Πρώτη πλευρά, πρώτο κομμάτι, το εξήμισυ λεπτών “Ramblin’”.
Ο Ντιούρυ κατάφερε ο ίδιος και ήρθε σε επαφή με τον μπασίστα εκείνης της ηχογράφησης, τον
Charlie Haden, με σκοπό να του αποδώσει, τουλάχιστον σε ηθικό επίπεδο, τα εύσημα για το «δάνειο» που είχε πραγματοποιήσει. Για να μάθει έκπληκτος ότι και εκείνος είχε στην πραγματικότητα δανειστεί το ριφ από έναν παλιό δίσκο Γαλλικής Κρεόλ. Το ταξίδι της μουσικής μέσα στα χρόνια είχε συντελεστεί για μια ακόμη φορά με απροσδόκητο όσο και αξιοθαύμαστο τρόπο.  

Το “Sex & Drugs & Rock N’ Roll” ετοιμάστηκε γρήγορα και ρίχτηκε από την Stiff Records στην αγορά ως προπομπός του άλμπουμ. Όμως το αρτηριοσκληρωτικό ραδιόφωνο του BBC δεν υπήρχε περίπτωση να παίξει ένα κομμάτι με τέτοιο τίτλο στον αέρα. Το μπουκοτάζ ήταν άμεσο και σχεδόν άκαμπτο (μόνο μερικές φορές μαύρα μεσάνυχτα ακούστηκε). Με μόνη δύναμη προώθησης τις εμφανίσεις των Blockheads και την φήμη του Ντιούρυ ως frontman τα 19.000 τεμάχια του σινγκλ εξαντλήθηκαν και δεν υπήρξε επανεκτύπωση. Όμως ήδη, όσοι είχαν τ΄αυτιά τους ανοιχτά – και στην Αγγλία του ’77 υπήρχαν πολλοί – είχαν πιάσει το νόημα.
Οι στίχοι που συμπλήρωσαν το κομμάτι ήταν από τους πιο χαρακτηριστικούς του Ντιούρυ. Δεν ήταν κανένας πανηγυρικός υπέρ του ελεύθερου τρόπου ζωής, παρ’ ότι ο Ντιούρυ ήταν και σ΄αυτό το επίπεδο κανονικός σταρ, έχοντας εναγκαλιστεί και με τις τρεις έννοιες του τίτλου. Ήταν μια ευρυγώνια σχολιαστική ματιά για την κατάσταση της Αγγλίας αλλά και την «αγγλικότητα» της κατάστασης που τον περιέβαλε τότε, το καλοκαίρι του ’77. Κατάσταση μουσική, στυλιστική, πολιτική, αντιλήψεων και νοοτροπίας. Γι΄αυτό και εφαρμόζει διαχρονικά σε κάθε εποχή, φέρνοντας με την σαρκαστική εκφορά του Ντιούρυ αντιμέτωπες τις κοινωνικές συμβάσεις κάθε είδους με τη ματιά ενός ψύχραιμου, βιωματικού, αμφισβητία :

“Sex & drugs & rock and roll
Is all my brain and body need
Sex & drugs & rock and roll
Are very good indeed

Keep your silly ways or throw them out the window
The wisdom of your ways, I've been there and I know
Lots of other ways, what a jolly bad show
If all you ever do is business you don't like

Sex and drugs and rock and roll
Is very good indeed
Every bit of clothing ought to make you pretty
You can cut the clothing, gray is such a pity
I should wear the clothing of Mr. Walter Mitty
See my tailor, he's called Simon, I know it's going to fit

Here's a little piece of advice
You're quite welcome it is free
Don't do nothing that is cut price
You know what that'll make you be

They will try their tricky device
Trap you with the ordinary
Get your teeth into a small slice
The cake of liberty

Sex & Drugs N’ Rock N’ Roll…”



Το κομμάτι άφησε εποχή από μόνο του, χωρίς να έχει καμία ανάγκη τα τσαρτ της εποχής. Όχι μόνο έγινε αμέσως το encore στις συναυλίες του Ντιούρυ για πολλά χρόνια, αλλά και διαχρονικά το κομμάτι υπογραφή του, ανοίγοντας τον δρόμο και για μεγαλύτερες στη συνέχεια επιτυχίες (“Hit Me With Your Rhythm Stick”, “Reasons To Be Cheerful”, “Wake Up & Make Love With Me”). Έχει υποστηριχθεί ότι από τον τίτλο αυτόν προέρχεται ως παραφθορά (με απαλοιφή του ενδιάμεσoυ “&”) και το σλόγκαν που επικράτησε για μυριάδες άλλες συντομογραφικές αναφορές μέσα στα χρόνια για τον κόσμο του ροκ, από δικαίους και αδίκους, το “Sex, Drugs & Rock N’ Roll”. 

Το ντεμπούτο άλμπουμ “New Boots And Panties !!!” κυκλοφόρησε το Σεπτέμβριο του 1977. Κατ΄απαίτηση του Ντιούρυ δεν θα συμπεριελάμβανε το σινγκλ για το οποίο γινόταν ήδη μεγάλος θόρυβος. «Αφού ο κόσμος πλήρωσε μια φορά γι΄αυτό, τί νόημα έχει να τους ζητάμε να το ξανα-αγοράσουν;» ήταν η αμετακίνητη στάση του.

Αυτός ήταν ο Ίαν Ντιούρυ. Ο Κουασιμόδος του ροκ ν΄ρολ. Ένας ευφυής ποιητής, που εκδικείτο με τις λέξεις κάθε στιγμή τη μοίρα και την εποχή του, ξεπερνώντας στεγανά, στυλιστικά δεδομένα, κοινωνικά αναμενόμενους ρόλους και βιομηχανικά πρότυπα.
Υπόδειγμα επιμονής και αντοχής, ανέβαινε στη σκηνή μέχρι και με μπαστούνι, προκειμένου να υποβοηθηθεί. Ένας υδροκέφαλος ροκ σταρ από τα αζήτητα, έξω από κάθε πρότυπο «ομορφιάς» και trend, ένα καίριο αντιπαράδειγμα σ΄όλους τους μίζερους ομφαλοσκόπους του ροκ που γράφουν μερικά τραγούδια, πνίγονται στα εκατομμύρια και μετά υποκύπτουν στην αυτολύπησή τους.
Παρέμεινε μια cult φυσιογνωμία μέχρι το τέλος. Αναμείχθηκε με την τηλεόραση, το σινεμά το θέατρο και πάντα άρθρωνε λόγο καυστικό, υπερασπιζόμενος τα δικαιώματα των ανθρώπων με ειδικές ανάκες απέναντι σ΄ένα κοινωνικό σώμα που αντιμετώπιζε τους ανθρώπους αυτούς ως παρίες.
Έφυγε μετά από τετράχρονη μάχη με τον καρκίνο το 2000, σε ηλικία 57 ετών, αφού πρώτα πρόλαβε να γράψει το όνομά του στο μεγάλο βιβλίο των ηρώων του ροκ ν΄ρολ.


Παναγιώτης Παπαϊωάννου